Μοχάμετ Άλι

Μοχάμετ Άλι
(Καβάλα 1769 – Αλεξάνδρεια 1849). Αντιβασιλιάς της Αιγύπτου, πατέρας του Ιμπραήμ. Γιος Τουρκαλβανού αγροφύλακα, υιοθετήθηκε από τον φρούραρχο της Καβάλας, ο οποίος και τον έστειλε στην Αίγυπτο, επικεφαλής σώματος Αλβανών, να πολεμήσει εναντίον του Ναπολέοντα. Μετά την αποχώρηση των Γάλλων, έγινε διοικητής των τουρκικών στρατευμάτων και το 1803 κατόρθωσε να καταλάβει την ακρόπολη του Καΐρου. Τον επόμενο χρόνο αναγνωρίστηκε πασάς από τον Σουλτάνο. Άρχισε τότε αγώνα εναντίον των Μαμελούκων, τους οποίους τελικά εκμηδένισε (1811). Τον ίδιο χρόνο, ύστερα από αίτημα του Σουλτάνου, έστειλε τον στρατό του εναντίον των επαναστατημένων Βαχαβιτών και με την εκστρατεία αυτή πέτυχε να συμπεριλάβει στην εξουσία του και την Αραβία. Επιπλέον κυρίευσε το Σουδάν και το 1823 ίδρυσε την πόλη Χαρτούμ. Το 1825 ως υποτελής του Σουλτάνου, έστειλε εναντίον των Ελλήνων που είχαν επαναστατήσει ισχυρό στρατό και στόλο, με αρχηγό τον γιο του, Ιμπραήμ πασά. Ο αιγυπτιακός στόλος νικήθηκε στη ναυμαχία του Ναβαρίνου (1827) και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την Ελλάδα. Την ίδια τύχη είχε και ο στρατός του, που αναγκάστηκε επίσης (παρά τις νίκες του) να εγκαταλείψει τελικά την Ελλάδα. Το 1831, εξαιτίας των διαφορών που προέκυψαν για το ζήτημα της Άκρας, μεταξύ Τούρκων και Αιγυπτίων, ο αιγυπτιακός στρατός, με επικεφαλής τον Ιμπραήμ, συγκρούστηκε νικηφόρα με τον στρατό του Σουλτάνου και βάδισε εναντίον της Κωνσταντινούπολης. Με τη συνθήκη ειρήνης που συνομολογήθηκε το 1833 στη Κιουτάχεια, ο Μ.Ά. εξασφάλισε την κυριαρχία της Συρίας και των Αδάνων. Λίγο αργότερα οι εχθροπραξίες ξανάρχισαν και οι Τούρκοι νικήθηκαν και πάλι. Με την επέμβαση όμως των Μεγάλων Δυνάμεων υπέρ του Σουλτάνου, ο αντιβασιλιάς της Αιγύπτου αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Συρία, τα Άδανα και την Κρήτη, που ήταν επίσης στην κατοχή του, κατόρθωσε όμως να του αναγνωριστεί το κληρονομικό δικαίωμα της διακυβέρνησης της Αιγύπτου, ως αντιβασιλιά, υπό την επικυριαρχία πάντοτε του Σουλτάνου (Συνθήκη του Λονδίνου, 1840). Στο εσωτερικό, ο Μ.Ά. εκσυγχρόνισε τη διοίκηση του κράτους του, εισήγαγε νέες καλλιέργειες, βελτίωσε το αρδευτικό δίκτυο και ευνόησε την ανάπτυξη του εμπορίου και της βιομηχανίας. Στο μεταρρυθμιστικό του έργο χρησιμοποίησε συχνά Ευρωπαίους συμβούλους, όπως τον Γάλλο λοχαγό Σεβ (Σουλεϊμάν πασά), που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην οργάνωση σύγχρονου και πειθαρχημένου στρατεύματος. Ο Μ.Ά. θεωρείται ο ουσιαστικός ιδρυτής της σύγχρονης Αιγύπτου και της βασιλικής δυναστείας η οποία διοίκησε την Αίγυπτο μέχρι τον τελευταίο βασιλιά της, τον Φαρούκ. Προς τους Έλληνες έδειξε εξαιρετική εύνοια. Απελευθέρωσε αρκετούς αιχμαλώτους και γενικά βοήθησε το ελληνικό στοιχείο με διάφορα έμμεσα προνόμια. Στην Καβάλα, μπροστά στο σπίτι όπου γεννήθηκε, υπάρχει έφιππος ανδριάντας του, ενώ το σπίτι του, που έχει τις διαστάσεις αληθινού αρχοντικού και είναι ανατολίτικου ρυθμού, έχει διαρρυθμιστεί σε μουσείο. Προσωπογραφία του αντιβασιλιά της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλη.

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужна курсовая?

Look at other dictionaries:

  • Άλι, Μοχάμετ — (Muhammad Ali, Λούισβιλ, Κεντάκι, ΗΠΑ 1942 –). Αμερικανός πυγμάχος, ηγετική μορφή των αφροαμερικανών στις ΗΠΑ. Βαφτίστηκε χριστιανός με το όνομα Κάσιους Κλέι (Cassius Marcellus Clay) και ασχολήθηκε από μικρός με την πυγμαχία ως μοναδικό μέσο… …   Dictionary of Greek

  • Μπαμπ, Αλί Μοχάμετ — Ιρανός θρησκευτικός ηγέτης (βλ. λ. βαβισμός) και μεταρρυθμιστής. Βλ. λ. Βαβ ή Μπαμπ, Αλή Μοχάμετ …   Dictionary of Greek

  • Αίγυπτος — I Κράτος της βορειοανατολικής Αφρικής και (σε μικρό μέρος) της δυτικής Ασίας.Συνορεύει στα Δ με τη Λιβύη, στα Ν με το Σουδάν και στα ΒΑ με το Ισραήλ, ενώ βρέχεται στα Β από τη Μεσόγειο θάλασσα και στα Α από την Ερυθρά θάλασσα.Η Α. (αλ… …   Dictionary of Greek

  • καβάλα — Πόλη (υψόμ. 53 μ., 58.663 κάτ.) και λιμάνι της Μακεδονίας, πρωτεύουσα του νομού Κ. και έδρα του ομώνυμου δήμου. Η Κ. είναι χτισμένη αμφιθεατρικά –ο αρχικός πυρήνας της πόλης είναι χτισμένος σε δύο λόφους, που τους ενώνει το παλιό μνημειώδες… …   Dictionary of Greek

  • Ιμπραήμ πασάς — (Καβάλα 1789 – Κάιρο 1848). Αλβανός στρατηγός, αντιβασιλιάς της Αιγύπτου. Γιος του Μοχάμετ Άλι της Αιγύπτου από τον γάμο του με μια πλούσια χήρα, θεωρείται από τα σημαντικότερα πρόσωπα στην ιστορία της Αιγύπτου κατά το πρώτο μισό του 19ου αι. Τον …   Dictionary of Greek

  • κάσος — Νησί (66 τ. χλμ., 990 κάτ.) του Αιγαίου πελάγους. Πρόκειται για το νοτιότερο νησί της Δωδεκανήσου. Βρίσκεται ΝΔ της Καρπάθου, από την οποία χωρίζεται με το στενό Κ. με πλάτος 7 χλμ. · απέχει 3 ναυτικά μίλια από την Κάρπαθο και 27 από την Κρήτη.… …   Dictionary of Greek

  • Ελληνική Επανάσταση — Η Επανάσταση που έλαβε χώρα μεταξύ 1821 29 και είχε ως στόχο την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό. Παρότι πολλές άλλες απόπειρες είχαν προηγηθεί, η τελευταία ήταν επιτυχής γιατί είχε πιο καθολικό χαρακτήρα, ήταν πιο οργανωμένη και αποτέλεσε… …   Dictionary of Greek

  • Καβάκος — Επώνυμο οικογένειας αγωνιστών του 1821, από την Κωνσταντινούπολη. 1. Δημήτριος. Υπηρέτησε στο ναυτικό με τον βαθμό αξιωματικού του εφοδιασμού και πήρε μέρος σε πολλές ναυμαχίες. Διετέλεσε επίσης διερμηνέας. Ο Κ. διακρίθηκε στην καταδίωξη πολλών… …   Dictionary of Greek

  • Μωχάμετ — Βλ. λ. Μοχάμετ. Ο Μοχάμετ Αλί σε πίνακα του Κουντέ (Μουσείο Βερσαλλιών) …   Dictionary of Greek

  • γέροντας — I Ονομασία δύο οικισμών. 1. Ημιορεινός οικισμός (υψόμ. 450 μ., 27 κάτ.) στην πρώην επαρχία Χαλκίδος του νομού Ευβοίας. Βρίσκεται βόρεια της Ερέτριας. Υπάγεται διοικητικά στον δήμο Ερετρίας. 2. Πεδινός οικισμός (υψόμ. 110 μ., 450 κάτ.) στην πρώην… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”